گرایش مهندسی حفاری

ﻧﺎگهان اﻧﻔﺠﺎري ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﯿﺮد و ﺳﭙﺲ طﻼي ﺳﯿﺎه از دل زﻣﯿﻦ ﻓﻮران ﻣﻲ ﮐﻨﺪ و ﻳﮏ ﺣﻮزه ﻧﻔﺘﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺳﺎلهاﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﺻﺤﻨﻪ اي را در ﻓﯿﻠم های ﺳﯿﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﯿﻨﯿﻢ؛ راهی ﺳﺎده و ارزان ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻣﺎده ﺣﯿﺎﺗﻲ ﻧﻔﺖ...

اﻣﺎ ﺣﻘﯿﻘﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻳﮏ ﺣﻮزه ﻧﻔﺘﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻔﺎري ﮐﺮد؛ ﮐﺎري ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺨﺼﺺ، وﻗﺖ و هزﻳﻨﻪ ﺑﺴﯿﺎري ﻧﯿﺎز دارد. پس از اتمام موفقیت آمیز عملیات اکتشاف و تعیین محل دقیق حفر چاه، طراحی کوتاه‌ترین و ایمن‌ترین مسیر برای عملیات حفاری و رسیدن به مخازن نفت و گاز آغاز می‌شود.

برای حفاری لایه‌های زمین، از تجهیزات خاص و گران قیمتی استفاده می‌شود که اکثر آنها با تکنولوژی های خاص و پیشرفته ساخته شده اند. از جمله این ابزار، مته حفاری است. وﻗﺘﻲ ﻣﺘﻪ حفاری ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺮاج ﻧﻔﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﭼﻨد هزار ﻣﺘﺮي زﻣین رسیده و خاک و سنگ ها را می‌کند، داغ شده و باید سرد گردد. ضمن اینکه این حجم بالای خرده سنگ باید از چاه بیرون آورده شود. به این منظور از ماده ای به نام گل حفاری استفاده می‌شود. ﺳﯿﺎﻟﻲ که ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻮﻟﻪهاي ﺣﻔﺎري ﺑﻪ داﺧﻞ زﻣﯿﻦ فرستاده می‌شود و ضمن بالا آوردن کنده های حفاری، مته و سایر تجهیزات را خنک می‌کند. ﮔﻔﺘﻨﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﺎده ﺑﺴﯿﺎر ﮔﺮان اﺳﺖ و ﺑﻪ همین دﻟﯿﻞ اﮔﺮ ﺑﻪ ﺟﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﻞ ﺣﻔﺎري، روش دﻳﮕﺮي ﻣﺜﻞ ﻧﯿﺮوی هوای ﻓﺸﺮده ﺑﺮاي ﺑﯿﺮون آوردن ﮐﻨده ها اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد، هزینه ﺣﻔﺎري ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ کمتر خواهد بود و اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ مهم ﻳﮏ مهندس ﺣﻔﺎري آﺷﮑﺎر ﻣﻲ ﺷﻮد، چرا که ﻳﮏ مهندس ﺣﻔﺎري روشهایی را اراﺋﻪ ﻣﻲ دهد ﮐه هزﻳﻨﻪ ﺣﻔﺎري را ﭘﺎﻳﯿﻦ آورده و راﻧﺪﻣﺎن را ﺑﺎﻻ ﺑﺮد. همچنین ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ و ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت زﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ و اﻗﻠﯿﻤﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﻧﺤﻮه ﺣﻔﺎري را ﮐﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ اﻓﻘﻲ، ﻋﻤﻮدي و ﻳﺎ جهت دار ﺑﺎﺷﺪ، ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ.

طﺮاﺣﻲ ﺗجهیزات ﺣﻔﺎري و اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎت در ﻣﻨﺎﺳﺒ‌‌‌‌ﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ و ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺣﻔﺎري و اﺳﺘﺨﺮاج ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﻳﺴﺖ ﮐﺸﻮر و اراﺋﻪ راههای ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺨﺮﻳﺐ آن،ﺟﺰء ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ های ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤصیلان اﻳﻦ ﮔﺮاﻳﺶ اﺳﺖ.

از جمله ویژگی های مهم مهندسین این گرایش، توانایی کار در شرایط دشوار و عملیاتی-بیابانی است، چرا که دوری از خانواده نیز ممکن است بر این سختی بیفزاید. ضمن اینکه قدرت تجسم بالا، به این متخصصین کمک می‌کند تا مسیر چاه را به خوبی طراحی کرده و نسبت به موقعیت عملیات، دید خوبی داشته باشند، چراکه در عمق چند هزار متری، هیچ چشم و دوربینی وجود ندارد تا مسیر حفاری را به تصویر بکشد.

از جمله مهمترین دروس گرایش مهندس حفاری می‌توان به مهندسی حفاری1 و2 ، مهندسی گل حفاری، سیمان حفاری، طراحی مسیر چاه و زمین شناسی اشاره کرد.

مهمترین نرم افزارهای این گرایش عبارتند از:

1- Drilling Office: یکی از جامع ترین نرم افزار مهندسی حفاری که جهت طراحی چاه و بررسی مسائل مربوط به عملیات حفاری استفاده می شود.

2- Mud Ware: نرم افزاری ساده جهت انجام محاسبات سیال حفاری و هیدرولیک

راهیان نفت

اولین دپارتمان تخصصی و جامع مهندسی نفت